Encon Energieprijs beloont frisse blik op bestaande technologie

Voor de tiende keer op rij beloont Encon een beloftevolle thesis over de verduurzaming van energie. In een ceremonie aangepast aan de uitdagende omstandigheden van het moment, reikte op 10 februari niemand minder dan federaal minister van Energie Tinne Van der Straeten de Encon Energieprijs virtueel uit aan KU Leuven-student Wouter Peere. Met zijn thesis ontwikkelde hij een methode voor de economische optimalisatie van hybride geothermische verwarmings- en koelsystemen, waardoor deze vorm van duurzame energie weer een flink stuk toegankelijker wordt.

Een frisse blik op 50-jaar oude technologie

Geothermie, of aardwarmte, is een techniek waarbij natuurlijke warmte en koude uit de ondergrond wordt gehaald voor de verwarming en koeling van huizen en bedrijven. Water wordt uit de ondergrond opgepompt, de warmte of koude wordt eruit gehaald en opgeslagen, terwijl het water weer terugstroomt in dezelfde aardlaag waar het weer kan opwarmen of afkoelen.

Het is met andere woorden een niet-vervuilende, hernieuwbare en dus erg duurzame methode voor verwarming en verkoeling, en biedt daarom een enorm potentieel om onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen verder af te bouwen. “Een derde van alle primaire energie in België komt immers van de verwarming en koeling van huizen,” zo stelt winnaar van de Encon Energieprijs Wouter Peere.

Minister Van der Straeten valt de student bij: “Verwarming van woningen is na transport de grootste oorzaak van CO²-uitstoot in ons land. Als we de klimaatdoelstellingen van 2030 en 2050 willen behalen, dan moeten we volledig inzetten op hernieuwbare energie.”

De uitdaging van geothermie ligt echter in de economische en technische haalbaarheid van haar toepassing. “Dit soort systemen vraagt vaak een grotere investering dan conventionele technologieën,” bevestigt Robin Bruninx, gedelegeerd bestuurder van Encon en voorzitter van de jury. “Daarom is het zo interessant dat de thesis van Wouter een innovatieve nieuwe kijk werpt op de bestaande technologie.” Minister Van der Straeten beaamt: “De richting waar we naartoe willen is duidelijk, maar we kennen nog niet elke tussenstap die we gaan nemen tussen nu en 2050. Het werk dat Wouter hier levert, opent weer nieuwe perspectieven.”

Nadat Wouter Peere eerst een nieuwe en meer accurate dimensioneringsmethode voor boorvelden ontwikkelde, onderzocht hij hoe diverse parameters, zoals piekvermogen en maandbelasting, een invloed uitoefenen op de grootte en dimensionering van het boorveld en de bijhorende installatie. Op basis van deze inzichten en simulaties ontwikkelde hij een algoritme dat een optimale combinatie berekent van technologieën die naast en samen met het boorveld kunnen worden gebruikt. Het resultaat is een optimalisatie van zowel de investeringskosten als exploitatiekosten van de complete verwarmings- of koelinstallatie.

De jury waardeerde ook dat het flexibele algoritme nog veel potentieel biedt naar de toekomst. In het onderzoek van Wouter Peere kwamen nog andere parameters naar boven, die kunnen worden geïmplementeerd om de structuur van het beschreven algoritme nog verder uit te breiden. Wouter gaat om die reden de komende jaren zijn onderzoek verderzetten in de vorm van een doctoraat.

Nieuwe perspectieven voor duurzame innovatie

“Dankzij het werk van Wouter is het mogelijk om hybride geothermische systemen te gaan ontwerpen die zowel duurzamer als voordeliger zijn,” stelt Robin Bruninx. “Het feit dat een innovatie zo dus tegelijk kan leiden tot klimaatvoordeel én economische vooruitgang, is wat ons hart bij Encon sneller doet kloppen.”

Ook Energieminister Van der Straeten is enthousiast: “De grote meerwaarde van dit werk zit in het aantonen dat hybride oplossingen ook bijdragen aan de rendabiliteit en het economische model achter nieuwe technologieën. Er zijn namelijk veel interessante en innovatieve ideeën, maar om ze in beleid te kunnen omzetten, moeten ze ook realiseerbaar zijn – zowel vanuit technisch als financieel-economisch oogpunt. Deze thesis levert hier dus een zeer relevante bijdrage.”

“Het is voor een student ook heel belangrijk om met een eindwerk een directe impact te creëren op de praktijk, en op die manier een steen te verleggen,” voegt professor Lieve Helsen van K.U.Leuven, tevens promotor van de thesis, toe. “We hebben de technologie in huis voor de energietransitie, maar de grote uitdaging waar we vandaag voor staan is alle systemen optimaal te integreren.

De laatste Encon Energieprijs

Al tien jaar lang ondersteunt Encon met haar Energieprijs studenten die bijdragen aan de verduurzaming van de wereld. “Zoals het eindwerk van Wouter bewijst, is het ontzettend nuttig dat een jongere generatie met een nieuwe blik kijkt naar de verwezenlijkingen van hun voorgangers,” stelt Robin Bruninx. “Enkel door onze blik te blijven openen voor nieuwe perspectieven, kunnen we vooruitgang steeds duurzamer maken.”

Omdat Encon van oorsprong een ingenieursbureau was, zette het bedrijf lange tijd vooral in op energiebesparingen, energie-efficiëntie en hernieuwbare energie voor industriële bedrijven. “Maar duurzaamheid is een veel breder begrip en biedt bedrijven veel meer opportuniteiten dan enkel energiebesparing,” licht Robin Bruninx toe.  

Dat reflecteert zich in de veel uitgebreidere aanpak waarmee Encon bedrijven reeds begeleidt naar een duurzamere bedrijfsvoering. De implementatie van een overkoepelende duurzaamheidsstrategie zorgt immers voor een positieve impact op alle stakeholders van een bedrijf, niet enkel voor de shareholders. Deze gestage evolutie binnen de organisatie mocht dus ook vertaald worden naar een nieuwe interpretatie van de prijs waarmee Encon duurzaam onderzoek wilt ondersteunen.

De Encon Energieprijs zal daarom vanaf de volgende editie de Encon Sustainability Prijs gaan heten. De focus op Energie wordt vervangen door een veel bredere uitnodiging aan Masterstudenten om hun thesis die de potentiële impact van duurzaamheid op mens, milieu en maatschappij onderzoekt, verder onder de aandacht te brengen.